Gen voor rode bek en rode veren bij vinken ontdekt

Nadat liefhebbers er, meer dan honderd jaar geleden, in slaagden om via hybridisatie met de kapoetsensijs [Spinus cucullatus] rode kanaries [Serinus canaria] te fokken vroegen heel wat wetenschappers zich af hoe het komt dat bij deze rode kanaries, het via de voeding opgenomen carotenoïde niet meer omgezet wordt naar geel pigment (zoals normaal), maar wel naar rood pigment.

Nu lijkt het erop dat we een antwoord hebben op deze vraag.
Twee, totaal onafhankelijk van elkaar uitgevoerde, onderzoeken kwamen tot eenzelfde conclusie. Het eerste onderzoek zocht daadwerkelijk naar de oorzaak van de rode kanarie, terwijl het tweede onderzoek zich richtte op de oorzaak van het verlies van rood pigment in de snavel van zebravinken [Taeniopygia castanotis] (of wat men in het liefhebbersjargon ‘de geelsnavelmutant’ noemt).

Beide onderzoeken kwamen tot de conclusie dat het gen CYP2J19 hier verantwoordelijk voor is. Gen CYP2J19 codeert voor een enzym dat behoort tot het “cytochroom P450” enzymsysteem. Het cytochroom P450 enzymsysteem  is een verzameling van 57 verschillende enzymen welke de katalysators zijn van verschillende functies in diverse organismen waaronder zoogdieren en vogels.

Bij de rode kanarie is het gen verantwoordelijk voor de aanmaak van rood pigment, een mutatie van ditzelfde gen is op zijn beurt dan verantwoordelijk voor het blokkeren van de aanmaak van rood pigment in de snavel van zebravinken. Het ziet er dus naar uit dat dit gen verantwoordelijk is voor zowel de rode kleur in de veren als voor de rode snavelkleur. Dat is een belangrijke doorbraak waarmee we meer en beter inzicht krijgen in de aanmaak van deze carotenoïden.

Gezien de resultaten van deze onderzoeken lijkt het erop dat dit gen bij de meeste vinken aanwezig is. Of hetzelfde gen bij psittaciformes (parkieten) ook actief is blijft maar zeer de vraag aangezien bij deze soorten geen carotenoïden maar wel psitacofulvins verantwoordelijk zijn voor de rode en gele kleuren in hun veren.

Literatuur:

  • Mundy, N. I., Stapley, J., Bennison, C., Tucker, R., Twyman, H., Kim, K.-W., … Slate, J. (2016). Red Carotenoid Coloration in the Zebra Finch Is Controlled by a Cytochrome P450 Gene Cluster. Current Biology, 0(0). http://doi.org/10.1016/j.cub.2016.04.047
  • Lopes, R. J., Johnson, J. D., Toomey, M. B., Ferreira, M. S., Araujo, P. M., Melo-Ferreira, J., … Carneiro, M. (2016). Genetic Basis for Red Coloration in Birds. Current Biology. http://doi.org/10.1016/j.cub.2016.03.076