Pyrrhura melanura – de volgende taxonomische uitdaging

Na een interesante opmerking op mijn vorige blog-post door Maarten Michiels lijkt het me interessant om wat aandacht te besteden aan de taxonomie van Pyrrhura melanura. P. melanura is een soort met een redelijk groot verspreidingsgebied in het Noord-westen van Zuid-Amerika.  De soort is dan ook niet bedreigd al zijn er aanwijzingen dat sommige ondersoorten als kwetsbaar beschouwd moeten worden (Botero-Delgado, 2012).  De verspreiding beperkt zich tot het Oosten van de Andes, al is hier een uitzondering op en dat is Pyrrhura melanure pacifica welke voorkomt ten Westen van de Andes.  Deze parkietensoort is komt alleen voor tussen 400 en 2000 meter hoogte en in het leefgebied zijn er geen op die hoogte die een doorgang kunnen vormen. Hoe deze soort zich dan ook verhoudt tot de andere P. melanura ondersoorten is op dit moment niet duidelijk.  Wat wel duidelijk is dat de Andes deze ondersoort afsnijdt van de andere melanura ondersoorten en dus een volledig aparte populatie vormt.

De relatie van de andere ondersoorten:

  • Pyrrhura melanura melanura
  • Pyrrhura melanura souancei
  • Pyrrhura melanura berlepschi
  • Pyrrhura melanura chapmani

is op dit moment niet duidelijk.  Wel moet opgemerkt worden dat met namen de verschillen tussen P. m. berlepschi en P. m. souancei zodanig klein zijn (en dat de populaties zelf zodanig variabel van kleur zijn) dat er overwogen kan worden beiden ondersoorten samen te voegen.  Om hier uitsluitsel over te geven is echter meer genetisch onderzoek nodig.  In Ribas e.a. (2006) is er wat onderzoek gedaan naar de genetische relaties in Pyrrhura. Er zijn hierbij ook enkele P. melanura onderzocht. Hierbij kwam naar voren dat Pyrrhura albipectus een zuster clade vormt met Pyrrhura melanura melanura en dat Pyrrhura melanura souancei weer een zuster clade is met deze twee soorten.  Dat Pyrrhura albipectus nauw verwant is aan P. melanura was al bekend, de soort heeft een overlappend leefgebied met Pyrrhura melanura berlepschi en Robbins e.a. (1987) maakt melding van mogelijke hybrides tussen deze 2 soorten. Dit onderzoek toont aan dat P. albipectus dus mogelijk als ondersoort beschouwd dient te worden van Pyrrhura melanura.  Dit komt naast het feit dat sommige auteurs Pyrrhura melanura en Pyrrhura orcesi al zien als een supersoort. Een  supersoort zijn 2 nauwverwante soorten waarbij doordat een gedeelte van de populatie van een gemeenschappelijke voorouder afgescheiden is van de rest van de soort zich in twee soorten heeft ontwikkeld.

Ik kan me voorstellen dat er veel verwarring is, maar het komt op het volgende neer. We weten erg weinig van de taxonomie van Pyrrhura melanura. Wat we wel weten is dat 2 ondersoorten, berlepschi en souancei, heel erg op elkaar lijken en misschien dus geen apparte ondersoorten zijn. Verder is er een ondersoort, pacifica, welke zo afgescheiden is van de andere ondersoorten en zo duidelijk herkenbaar is dat deze mogelijk niet erg nauw verwant is aan de rest.   Totdat er meer onderzoek is gedaan zullen we echter rekening moeten houden met deze onduidelijkheden.