FAQ: Goulds: is het nu amadine of amandine?

Afgelopen weken werden we gecontacteerd door een aantal liefhebbers die in een heus debat gewikkeld waren over het feit of het nu Gould amandine of Gould amadine is. De discussie laaide hoog op en één van de argumenten van de voorstanders van Gould amandine was dat John Gould deze vogel naar zijn vrouw, Amandine, genoemd had. Ze haalden zelfs een artikel boven uit de jaren stillekens waar we dat ook daadwerkelijk konden lezen.

Raar in elk geval want voor zover we konden nagaan heette de wederhelft van John Gould niet Amandine maar wel Elizabeth. Elisabeth Gould werd in 1804 geboren als Elizabeth Coxen en huwde John Gould in 1829. Waar de auteur van dat artikel deze stelling dan vandaan haalde is me nog een raadsel, maar dit bewijst nogmaals dat veel onjuistheden van generatie op generatie overgeleverd worden zonder dat mensen zelfs maar de moeite doen om hun bronnen te checken.

Gould amadine is eigenlijk een vernederlandste term is voor de originele wetenschappelijke naam “Amadina gouldiae” die John Gould in 1844 aan deze vogel gaf.  Op deze manier plaatste hij ze onder het genus “Amadina“.  Een geslacht dat door Swainson in 1827 was beschreven.  In 1862 werden deze vogels door Reichenbach echter geklasseerd in een afzonderlijke genus “Chloebia“.   Daarna werden ze door Delacourt in 1942 onder “Poephila” geklasseerd en in 1958 werden ze door  Wolters vermeld onder het genus “Erythrura”, om dan vanaf 1982 door verschillende taxonomisten terug bij “Chloebia” geklasseerd te worden.  Ondanks het feit dat Christidis in zijn publicatie Biochemical systematics within palaeotropic finches  aantoonde dat deze goulds nauw aanleunen bij de “Erythrura trichroa” of de driekleur papegaaiamadines worden vandaag de dag deze vogels door sommige taxonomisten toch nog ingedeeld onder het genus “Chloebia“, maar anderen hieldenhet toch nog bij “Erythrura gouldiae”.  DNA onderzoek uit 2021 plaatste de goulds terug als: Chloebia gouldiae.  Met andere woorden: “Het kan verkeren zei Bredero”.

Feit is dat deze Nederlandse term weinig of niets meer te maken heeft met de hedendaagse wetenschappelijke naam van deze vogels “Chloebia gouldiae”.  Met andere woorden, er is geen wetenschappelijke basis meer voor het gebruik van zowel amadine als amandine.  In principe kunnen dus beide namen gebruikt worden.  Maar aangezien Gould amadine werd afgeleid van de eerste wetenschappelijke naam “Amadina gouldiae” wordt deze term dan eigenlijk verondersteld van de standaard te zijn.  In dit geval kunnen we “Gould amandine” dan als een synoniem beschouwen.